• Geen levenslang houdverbod voor dierenmishandeling

Geen levenslang houdverbod voor dierenmishandeling

Leestijd
3 minuten
Tot nu toe gelezen

Geen levenslang houdverbod voor dierenmishandeling

wo, 08/18/2021 - 12:41

Een houdverbod voor tien jaar, niet meer showen met gecoupeerde honden en strengere straffen bij aanhitsen, ook als het jegens dieren is...  Dat staat in de langverwachte wetswijziging...

Het heeft ruim vier jaar geduurd, maar in deze demissionaire periode van Rutte-III komen de ministers Schouten van LNV en Grapperhaus van Justitie en Veiligheid dan toch met wetgeving die dierenmishandeling zwaarder moet kunnen bestraffen. Meer precies, zo vermeld het memorie van toelichting, “Zowel wetenschappelijk onderzoek als de ervaring in de praktijk heeft uitgewezen dat het wenselijk is het handhavingsinstrumentarium te versterken.3 4 Daartoe strekt dit wetsvoorstel.”

Een van de belangrijkste zaken daarbij is de uitbreiding van het houdverbod voor mensen die dieren mishandelen. Tot nu toe was dat beperkt tot 3 jaar (of korter). Tot nu toe kon dat houdverbod niet als zelfstandige maatregel worden opgelegd, maar altijd als bijkomende voorwaarde bij bijvoorbeeld een (voorwaardelijke) vrijheidsstraf. Zodra de nieuwe wet is aangenomen kan er wel alleen een houdverbod worden opgelegd. En is de overtreding daarvan ook strafbaar.

Volgens de beide ministers is dierenmishandeling, maar ook een bijtincident, iets wat grote impact op de omgeving heeft maar relatief lage strafmaxima kent, oftewel, de dader (de eigenaar van de hond, kat etc.) komt er relatief gemakkelijk van af. En dus kan de rechter in de nieuwe situatie, na invoering van de wrt, besluiten om een houdverbod voor dieren op te leggen. Het gaat hier vooral om particulieren, bedrijven die zich aan mishandeling schuldig maken vallen grotendeels onder andere regels, zoals bedrijfssluiting. Het zelfstandige houdverbod komt in de Wet Dieren (dus niet in het strafrecht). Wel kan de maatregel alleen worden toegepast als er een strafbaar feit is gepleegd, dat dan weer niet specifiek in de wet dieren hoeft te staan. Het verbod geldt niet uitsluitend de eigenaar, ook iemand die als “hoeder” voor een dier zorgt (in dit geval juist niet zorgt) kan een dergelijk houdverbod krijgen. Als aanvulling kan de dader ook een gebiedsverbod krijgen, hij mag zich niet meer in een gebied -nader te bepalen-  bevinden waar hij opnieuw in overtreding zou kunnen gaan, zoals iemand die van ontucht met kinderen wordt verdacht niet meer op scholen mag komen, zou een dader dus bijvoorbeeld niet meer in asiels of dierentuinen mogen werken.

Er is door de Tweede Kamer regelmatig gevraagd om een levenslang houdverbod, maar zover gaat de wet niet. Een houdverbod van 10 jaar is het maximum. Dat heeft ermee te maken dat ook bij vergelijkbare misdaden jegens mensen een gebiedsverbod of contactverbod nooit voor langer dan 10 jaar kan worden opgelegd. De handhaving van een dergelijk verbod komt bij het LID en de NVWA, maar ook bij de politie. En wie geen dieren mag houden en het toch doet, is strafbaar, en kan dan met een celstraf van maximaal één jaar of een geldboete van de derde categorie, per saldo nu 8700 euro, worden gestraft. Daarbij komt ook dat de maatregel straks direct uitvoerbaar is, iemand die tegen een houdverbod in beroep of cassatie gaat -in veel gevallen worden strafmaatregelen daarbij opgeschort-  heeft dit in de wet Dieren niet, het verbod blijft van kracht ondanks een evt. lopend hoger beroep.

Nieuw is ook dat het openbaar Ministerie, de officier van justitie, direct een houdverbod kan opleggen voor maximaal 90 dagen (die termijn kan nog tweemaal verlengd worden). Tot nu toe moest de rechter een dergelijk houdverbod opleggen, maar als het OM bang is dat de mishandeling voortduurt kan het OM nu direct een houdverbod opleggen. De termijn van (3x) 90 dagen moet voldoende zijn om de rechtszaak tegen de verdachte dan te plannen en te houden.

Naast een houdverbod is er in mildere gevallen een nieuwe “straf” toegevoegd. Een die bekend is uit de verkeerswetgeving, de “Educatieve maatregel”, een verplichte (en dure) cursus. “Jaarlijks worden veel dieren om dierenwelzijnsredenen in bewaring genomen. De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) constateert dat bij gezelschapsdieren in ongeveer de helft van de zaken sprake is van een gebrek aan kennis en kunde bij overtreders. (…) De bestaande bestuursrechtelijke sancties, waaronder het in bewaring nemen van dieren, zijn ingrijpend en gaan gepaard met hoge kosten. Zonder daadwerkelijke verbetering van de kennis en vaardigheden van de houder zal bij teruggave van het in bewaring genomen dier of bij aanschaf van nieuwe dieren, de welzijn aantastende situatie voor het dier (dieren) blijven bestaan met alle gevolgen van dien voor dier, toezichthouder en eigenaar.” Aldus de ministers.  Een dus komt er de educatieve maatregel.  “Met de educatieve maatregel kan dierverwaarlozing zowel op de korte termijn efficiënt, effectief en proportioneel worden aangepakt en op de lange termijn worden voorkomen. Herhaling kan hiermee worden voorkomen en houders worden in staat gesteld op een verantwoorde manier dieren te houden. De maatregel is niet bedoeld voor situaties die zodanig ernstig zijn dat strafrechtelijk ingrijpen aangewezen is, bijvoorbeeld wanneer sprake is van ernstige aantasting van het welzijn van de dieren.”

Het aanhitsen van een hond (of ander dier) wordt ook strafbaar (mits opzettelijk gedaan), en geldt voortaan niet alleen maar als iemand zijn dier (meestal hond) aanhitst jegens een mens, maar ook jegens een ander dier, huisdier of wild dier om het even. Het gaat daarbij in de kern om het door middel van menselijke interactie met een dier (bijvoorbeeld door geschreeuw of gebaren) aanjagen of opzetten van een dier om agressief gedrag te vertonen, waaronder in elk geval dient te worden begrepen het aanvallen van andere dieren of mensen. Onder een dier moeten in dit kader alle diersoorten worden verstaan. De straf wordt ook langer, namelijk maximaal één jaar cel, dat was zes maanden. Als een dier onopzettelijk aanvalt (dus onvoldoende onder controle wordt gehouden) is het in de nieuwe wet geen strafbaar feit, maar een overtreding.

Tot slot is het met het ingaan van de nieuwe wet definitief over om met gecoupeerde dieren een tentoonstelling te bezoeken. De oude uitzonderingssituatie voor geïmporteerde honden of honden die voor 2016 waren gecoupeerd, komt definitief te vervallen. Medisch noodzakelijke amputaties vallen ook onder deze regel, dus ook daarvoor geen uitzonderingen.

Wanner de wet -al dan niet gewijzigd-  in werking treed is nog niet bekend. De Tweede en de Eerste Kamer moeten er nog over spreken. Ook kunnen de regels op verschillende tijden worden ingevoerd, gedifferentieerd, omdat het verschillende onderdelen van andere wetten beïnvloed.

Foto: pixabay (hond) en Sang Hyun Cho (beeld)
Geen levenslang houdverbod voor dierenmishandeling