Je hond is gebeten door een adder, wat nu...
In Nederland en België komen slangen voor, maar heel vaak zien we ze niet. Twee soorten zijn ongevaarlijk, de ringslang en de gladde slang. De vaak genoemde Hazelworm is geen slang, maar een pootloze hagedis, en hoort dus niet in dit rijtje,al is ook hij ongevaarlijk.
Rond Eelde in Drenthe leven ook nog Russische rattenslangen, maar zoals de naam al doet vermoeden, zijn die niet inheems. En zolang je geen muis of rat bent, zijn ze overigens ook ongevaarlijk en zeker niet giftig. De enige slang waar je voor moet oppassen, is de adder, oftewel de Vipera berus. Een giftige slang die inheems is. Ondanks dat de adder wereldwijd heel veel voorkomt, zien we hem in onze streken weinig. In België komt de adder in Wallonië alleen in de streek tussen Samber en Maas en in het westen van de Ardennen nog voor, maar hij wordt daar zeldzaam. In Vlaanderen wordt de adder nog vertegenwoordigd door enkele populaties in de Antwerpse Kempen. In Nederland komt de adder voornamelijk voor in Drenthe, Friesland, Gelderland, Overijssel en Limburg. Grote populaties zijn bekend uit onder meer het Fochteloërveen op de grens van Drenthe en Friesland, maar hun aantal likt wel toe te nemen. Daarnaast komt de adder voor in het hondenlosloopgebied nabij Doorn (Utrechtse heuvelrug). En juist daar zijn nu zeer recent enkele meldingen van honden die gebeten zijn door de gifslang.
Nu heb je gifslangen en gifslangen. Adders zijn zeker geen Mamba’s of Cobra’s, wiens beet vaak tot de dood lijdt. Er zijn mensen en honden aan adderbeten overleden, maar dat is zeldzaam. In de vorige eeuw zijn “maar” drie overlijdensgevallen van mensen bekend, en allemaal voor 1950. Tussen 1973 en 2005 zijn er uit Nederland 83 adderbeten bekend, waarvan er 15 leidden tot symptomen van ernstige vergiftiging maar er niet één dodelijk was. Toch komen adderbeten regelmatig voor, in Nederland worden ca. 10 honden er jaar door een adder gebeten. Overigens, honden kunnen goed terugbijten en er gaan meer adders dood aan een hondenbeet dan andersom.
Het gif van een adder zorgt voor de afgifte van verschillende stoffen, zoals histamine, serotonine, bradykinine en prostaglandines bij de hond. Het gif heeft ook een direct effect op hart en bloedvaten. De ziekteverschijnselen ontstaan vaak binnen 2 uur na de beet. Vaak is zwelling rondom de bijtwonden zichtbaar. De hond kan sloom, bijna comateus worden, de hartslag en de lichaamstemperatuur gaat vaak omhoog. Kreupelheid, veel speeksel, braken en hijgen is ook vaak een gevolg van de beet, net als veel urineren.
Voor mensen is er een antiserum, voor honden ook, maar dat is zeker in onze landen nauwelijks voorhanden, en bijzonder duur. Er is wel iets aan onderzoek naar de effectiviteit gedaan, en daaruit bleek dat sowieso het merendeel van de gebeten honden met of zonder antiserum vrij snel herstelden, en dat het toedienen van het serum eigenlijk rijwel niets toevoegde. Hooguit een iets snellere slinking van de bijtwond. Dus veel effect lijkt het toedienen van het antiserum niet te hebben.
Wanneer je hond na een wandeling plotseling ziek wordt en enkele van de hierboven beschreven verschijnselen heeft, kijk dan of je inderdaad ergens een bijtwond aantreft. Zorg ervoor dat de hond rustig blijft zodat de bloedsomloop niet versneld wordt. Onthoudt het tijdstip dat de hond mogelijk gebeten is en geef dit door aan de dierenarts, want die moet je zeker wel bezoeken. Echt gevaarlijk is een beet alleen –voor mens en dier- als het gif rechtstreeks in een slagader is gekomen, of bij mensen en dieren met een sterk verzwakte weerstand (pups, jonge kinderen, oudere honden en mensen).
En de slang? Hij hoort hier, en bijt alleen als hij in het nauw is gebracht. Laat die dus maar gaan. Hij is wettelijk beschermd, dus je mag hem niet eens iets doen. Het doden of vangen van de adder is in België en Nederland juridisch gezien een misdrijf omdat het dier beschermd is en kan leiden tot hoge boetes of een gevangenisstraf.
bron