• Veiligheid Seresto band onder vuur

Veiligheid Seresto band onder vuur

Leestijd
4 minuten
Tot nu toe gelezen

Veiligheid Seresto band onder vuur

ma, 03/29/2021 - 20:56

Eerder deze maand ontstond er in de Verenigde Staten ophef over één van de meest gebruikte middelen tegen teken en vlooien; de Seresto halsband voor honden zou onveilig zijn en er zouden duizenden meldingen zijn van mogelijke bijwerkingen.

Begin maart 2021 verschijnt er op de nieuwssite USA Today een bericht van Investigate Midwest over de Seresto band dat wereldwijd stof doet opwaaien. Het verhaal begint bij Rhonda Bomwell, wiens 9-jarige Papillon “Pierre” afgelopen juni plotseling overlijdt na een epileptische aanval. Bomwell had Pierre toen voor het eerst de Seresto band laten dragen op aanraden van de dierenarts, zo bericht Investigate Midwest. Daarop gaat de organisatie op onderzoek uit bij de EPA (Enviromental Protection Agency), het orgaan dat de veiligheid van onder andere de Seresto band controleert. Het onderzoeksbureau beroept zich op een document van EPA waarin 1700 meldingen staan van bijwerkingen die gaan over de Seresto band. Volgens hen reden genoeg om het product van de markt te halen, maar hoewel EPA deze bevoegdheid heeft bij voldoende gegronde meldingen van bijwerkingen, ondernemen ze geen actie. 

De actieve bestanddelen van Seresto zijn flumethrin en imidacloprid, stoffen die volgens bij de bijsluiter bescherming bieden tegen teken, vlooien en luizen gedurende 8 maanden. De band wordt als halsband gedragen en geeft steeds kleine beetjes van de werkzame stoffen af.

Behalve bijwerkingen bij honden, spreekt Investigate Midwest ook over meldingen bij mensen. Zo’n 900 personen zouden hinder hebben ondervonden van de  band, en met name van de werkzame stof flumethrin. De bijwerkingen van flumethrin op mensen kunnen volgens EPA bestaan uit milde huidirritaties, hoofdpijn en tintelingen. De bijsluiter van Seresto waarschuwt vanwege dit effect dan ook om te voorkomen dat kinderen de band in hun mond stoppen of samen met een hond slapen die de band draagt. EPA besloot in 2019 meldingen van bijwerkingen bij flumethrin bij mensen te monitoren omdat het aantal meldingen sinds 2013 is toegenomen. EPA meldt ook dat de andere werkzame stof van Seresto, imidacloprid, geen gevaar vormt voor mensen.

Het artikel in USA Today zorgde voor veel verontwaardiging onder hondeneigenaren en dierenartsen. Seresto is sinds 2011 op de markt en sinds 2012 verkrijgbaar in de Verenigde Staten. Sindsdien is het één van de meest verkochte producten voor teken- en vlooienbestrijding bij honden, met 25 miljoen verkochte Seresto banden in de Verenigde Staten en 71 miljoen wereldwijd. Er zijn dan ook veel partijen die zich verzetten tegen het artikel van USA Today en een andere kant belichten.

In 2016 liet EPA al weten dat mogelijke bijwerkingen van Seresto zijn onderzocht en mild van aard zijn; huidirritaties en plaatselijk haarverlies rond de plek van de halsband kan voorkomen. Seresto werd oorspronkelijke geproduceerd door Bayer, tegenwoordig valt het onder de farmaceut Elanco. De fabrikant zelf zegt dat sinds de band op de markt is in 2012, er slechts in 0,3% van de producten sprake was van incidenten. “Het is belangrijk om te begrijpen dat een melding niet gelijk staat aan een link tussen het product en de klachten.” zegt een woordvoerder van Elanco tegen het Amerikaanse Business Insider.

Ook bij de Nederlandse tak van Elanco hamert men op het onderscheid tussen meldingen en een causaal verband. “De getallen waarnaar verwezen wordt in het originele artikel zijn het aantal ontvangen rapporten, en geven geen causaliteit weer. Dus, als een hond een halsband zou dragen en een bijwerking zou ondervinden (bijvoorbeeld roodheid), zou de halsband worden genoemd in het rapport. Het leggen van een oorzakelijk verband uit individuele incidentenrapporten is misleidend.” Dat het document van EPA ongeschikt is om conclusies aan te verbinden, onderschrijft ook Ahna Brutlag, opvolgend directrice van de American Board of Veterinary Toxicology (ABVT), het internationale orgaan voor toxicologen in de diergeneeskunde. ABVT controleert onder andere de effecten van chemische stoffen op (huis)dieren en houdt zodoende ook meldingen van bijwerkingen van de Seresto band bij. “Onze data heeft echt laten zien dat de banden niet in verband gebracht worden met ernstige bijwerkingen”, zegt ze tegen The Canine Review. “Het feit dat er honderden meldingen van bijwerkingen zijn, waarvan in geen van allen een verband is aangetoond of er zelfs maar een duidelijke indicatie is van een verband met de band, reduceert het EPA document tot slechts een aantal meldingen. Het is niet bruikbaar om conclusies uit te trekken. Wat je echt wil weten is hoeveel van deze overlijdens of problemen echt veroorzaakt zijn door de band, en wat de medische context is.”

Vervalsingen

Het Veterinary Information Network (VIN), een besloten netwerk van dierenartsen, besprak de kwestie onder haar leden. In een reactie liet het netwerk weten dat geen van de dierenartsen die had gereageerd de ernstige bijwerkingen herkende. Wel brachten ze een belangrijk detail ter sprake waar in het oorspronkelijke artikel geen aandacht aan werd besteed: vervalsingen. in het EPA document is niet meegenomen of er bij de meldingen authentieke Seresto banden zijn gebruikt of vervalste exemplaren. Op Amerikaanse verkoopsites worden met regelmaat goedkope vervalsingen aangeboden van gewilde huisdierproducten waaronder Seresto en andere teken- en vlooien-bestrijdingsmiddelen. De vervalsingen zijn vaak afkomstig uit China en bevatten onbekende bestanddelen. Al eerder hebben Amerikaanse dierenartsen aan de bel getrokken na ernstige bijwerkingen bij hun patiënten die, bij navraag, een band droegen die hoogstwaarschijnlijk een vervalsing van de originele Seresto was. Hoewel de verpakking er, op kleine details na, uitziet als het origineel, worden deze banden geproduceerd buiten medeweten van de fabrikant Elanco om. De bestanddelen van deze banden zijn onbekend en niet gecontroleerd op veiligheid voor mens en dier. De VIN heeft daarom een algemeen advies voor huisdiereigenaren uitgedaan: “We weten niet of er bij de ernstige bijwerkingen sprake was van een vervalsing, maar zorg bij het online kopen van producten dat je dit doet via een betrouwbare bron, en leer hoe je een product kan controleren op echtheid.” Nog beter is volgens hen om Seresto via de dierenarts aan te schaffen, zij kopen de banden direct in via de fabrikant.

Seresto wordt, net als andere geneesmiddelen en producten met chemische stoffen, regelmatig gecontroleerd op werkzaamheid en veiligheid door verschillende instanties. De ABVT geeft aan dat bij hen alleen milde bijwerkingen bekend zijn na gebruik van de Seresto band; roodheid van de huid, huidirritatie en haaruitval op de plek van de band. Deze bijwerkingen worden ook genoemd in de bijsluiter van Seresto. Ook in Europa worden producten als Seresto regelmatig gecontroleerd op veiligheid, meldingen van bijwerkingen en werkzaamheid. Elanco geeft aan dat Seresto nog steeds continu wordt beoordeeld door diverse instanties, en er geen rechtvaardiging is om de band terug te roepen. Geen van de controlerende instanties heeft op dit moment gevraagd om een terugroepactie van de Seresto band. Bij gegronde meldingen zou de bijsluiter van Seresto aangepast kunnen worden met eventuele risico’s, maar ook dit lijkt op dit moment niet aan de orde.

Hoe groot het probleem van vervalsingen in Europa is, is niet bekend. Toch kunnen hondeneigenaren zelf een aantal dingen doen om te voorkomen dat ze een vervalsing van een Seresto gebruiken voor hun hond. Allereerst is het af te raden om de banden aan te schaffen via buitenlandse verkoopsites. Ook verkoopadressen die de banden aanbieden tegen prijzen die veel lager liggen dan gemiddeld kunenn beter vermeden worden. Twijfels over de echtheid van de band? Elke Seresto band heeft een serienummer op de verpakking en de band zelf. Door contact op te nemen met de fabrikant Elanco kan men controleren of het serienummer daadwerkelijk klopt.