Verdriet om een hond
Wie een geliefde verliest krijgt in de omgeving begrip en mededogen. Of het nu een ouder is of een kind, een vriend of een geliefde, verlies wordt begrepen en gerespecteerd. Rouwen is normaal, huilen vaak bijna verplicht. De emoties moeten gevoeld en omarmd worden zodat we ze kunnen verwerken.
Maar wie een huisdier verliest wordt totaal anders tegemoet getreden. Verlies door een ongeluk krijgt meestal nog medeleven door de gruwel van de doodsoorzaak, maar gaat het om euthanasie vanwege ziekte of leeftijd dan is er vaak alleen het advies “een nieuwe te nemen”. Wie een dier verliest krijgt te maken met twee soorten verdriet: het verdriet om het overleden dier en het verdriet om de eenzaamheid waarin dit vaak verwerkt moet worden. Dat komt doordat er meer verloren wordt dan alleen een huisdier. Dr. Julie Axelrod, psycholoog en gespecialiseerd in verliesverwerking, legt uit:
- Verlies van een hond betekent het verlies van een onvoorwaardelijke liefde. Zoals een hond aan zijn baas hecht is uniek en is bij menselijke relaties niet te vinden. Honden vragen niets terug en dat maakt hun gehechtheid aan ons bijzonder.
- Verlies van een hond betekent verlies van een beschermeling. Daardoor voelt de baas zich opeens met lege handen staan: de hond had ons nodig voor gezelschap, wandelingen, eten, we zorgden voor zijn sociale leven, we regelden alles voor hem. Dat verliezen is het verliezen van een volkomen afhankelijke beschermeling en dat slaat een groot gat.
- Verlies van een hond betekent verlies van een getuige van ons leven. Niet alleen laat de hond ons alles zien van hem, de hond ziet ook alles van ons. Ze kennen onze zwakheden, onze triomfen en ons verdriet, ze verhuizen naar alle plaatsen die wij gaan en waar nodig geven ze ons rust en stabiliteit en een vacht om in uit te huilen.
- Verlies van de hond betekent verlies van alle vaste routines. Geen loopje, geen voertijd, geen maatje dat thuis op je wacht.
- Verlies van een huisdier kan voor sommige mensen meer betekenen dan alleen dat; de hond kan hun enige sociale aanspreekpunt zijn geweest. Dat maakt zo’n verlies dan extra zwaar.
Wat vaak de zaak nog lastiger maakt is het verantwoordelijkheidsgevoel: mensen kunnen zich afvragen of ze wel genoeg hebben gedaan. Vaak vragen mensen zich af of ze niet meer, of anders, of korter of juist langer dingen hadden moeten doen. Zo’n schuldgevoel kan zorgen dat het verdriet langer blijft. Als een dier is ingeslapen komt er vaak nog een extra probleem bij: was het niet te snel? Werd hij echt slechter? Was het toch te laat? Zulke vragen zullen nooit beantwoord kunnen worden, wat erg frustrerend kan zijn. Ook het beeld van inslapen kan lang dwars blijven zitten.
Als we het idee hebben dat we invloed hebben gehad op het overlijden kan dat zorgen dat verdriet langer blijft: Had ik de deur maar dichtgedaan. Of: Was ik maar eerder naar de dierenarts gegaan. Wie verwacht dat het verdriet na een bepaalde tijd over is komt vaak bedrogen uit. Er staat geen vaste tijd voor rouwverwerking. En wie vindt dat rouwen over een huisdier onzin is zal merken dat juist die gedachte maakt dat het verdriet blijft. Accepteer dus gewoon dat een dergelijk verlies een grote impact heeft. Want dat heeft het ook. Rouwen heeft een belangrijke functie. Mensen voelen zich vaak schuldig als ze hun verdriet verwerkt hebben, het voelt als verraad. Ook een ander huisdier nemen kan zo voelen. Dat is niet nodig, benadrukt Dr. Axelrod. Dat een verdriet verwerkt is betekent niet dat een dier vergeten is.
Neem jezelf dus niet kwalijk dat het verliezen van een huisdier verdriet geeft. Dat verdriet is echt en nuttig want een dier is vaak een intensieve partner geweest en kan een groot gat achterlaten.
Wat kan helpen is over je dier vertellen en zorgen dat er dingen zijn die aan hem herinneren. Als we een mens verliezen hebben we rituelen en dat heeft een goede reden: die rituelen helpen met het verdriet om te gaan. We hebben ceremonies, begrafenissen, herinneringsdagen, toespraken en allerlei symbolen om de geliefde te herinneren. Iets dergelijks kan ook voor een huisdier gedaan worden. Onthoud leuke, lieve en grappige dingen, maar de herinneringen tastbaar. Bewaar kleine dingen, maak een klein altaar, doe alles wat je goed doet, want het gaat om jouw herinnering. Het is geen schande om je dier te missen, het is zelfs volkomen begrijpelijk want tegenwoordig nemen onze huisdieren belangrijke plaatsen in ons leven in. Die herinneringen koesteren is het mooiste eerbetoon.