• Een reactieve hond? Dit is hoe je er het best mee om gaat!

Een reactieve hond? Dit is hoe je er het best mee om gaat!

Leestijd
3 minuten
Tot nu toe gelezen

Een reactieve hond? Dit is hoe je er het best mee om gaat!

zo, 07/23/2017 - 17:16

Reactiviteit tegen andere honden is één van de meest voorkomende gedragsproblemen bij honden. Het uitvalgedrag naar soortgenoten wekt veel irritatie op bij de eigenaar en kan bovendien gevaarlijk zijn als de hond daadwerkelijk bereid is aan te vallen. Daarom wil men dit probleem vaak in de kiem smoren voor het zich heeft verder heeft ontwikkeld, maar de methodes die we daarvoor gebruiken hebben wisselend succes. De ISCP (International School for Canine Psychology and behaviour) publiceerde onlangs een onderzoek van één van hun studenten dat de kijk op deze problematiek drastisch kan veranderen!

Wetenschap over gedrag

Hondengedrag is een onderwerp dat de mens bezig houdt, maar waar we nooit volledige controle over hebben. We hebben ons zelf bedacht hoe we gedragingen moeten interpreteren, maar we spreken zelf wel degelijk een andere taal waardoor het foutloos ontcijferen van gedrag bij honden onmogelijk lijkt. Hierdoor zijn er veel theorieën ontstaan over de interpretatie van gedragingen en hoe we daar op moeten reageren. De een kiest ervoor een reactieve hond direct te corrigeren, fysiek of verbaal. De ander richt zich op het wegnemen van de oorzaak om zo de emoties van de hond te kunnen beïnvloeden. Beide methodes hebben soms succes, en soms ook niet.

De studente van ISCP besloot om dit vraagstuk voor zover mogelijk wetenschappelijk te benaderen. Het belangrijkste hierbij was de hormonale balans. Honden kennen, net als mensen en andere diersoorten, een hormonale balans wanneer ze ontspannen zijn. De neurotransmitter adrenaline wordt aangemaakt in mogelijk gevaarlijke situaties. Adrenaline stelt een dier in staat om sneller en sterker te zijn dan normaal, wat de overlevingskans vergroot. Adrenaline zorgt voor een betere bloedtoevoer naar de organen die het op dat moment het hardst nodig hebben: het hart, de spieren en de zintuigen gaan beter functioneren. Minder belangrijke lichaamsfuncties zoals de spijsvertering krijgen op dat moment tijdelijk minder aandacht. Het hormoon cortisol zorgt ervoor dat deze effecten na een tijdje worden opgeheven en het lichaam weer in hormonale balans raakt. Een goed evenwicht tussen adrenaline en cortisol is de basis van deze hormonale balans. Het is bekend dat dieren die te veel stress ervaren en daardoor te veel en te vaak adrenaline aanmaken, hierdoor gezondheidsproblemen kunnen ontwikkelen waaronder maagdarmklachten, spierspanning en angsten.

Stress

Een te hoog stress niveau voor langere tijd leidt tot chronische stress waarbij het lichaam onvoldoende tijd krijgt te herstellen naar een hormonale balans. Dit is bij veel mensen bekend, maar wat vaak onderschat wordt zijn de positieve spanningen waar we onze honden aan blootstellen. Spanning ontstaat bij negatieve, angstige ervaringen maar wordt ook opgebouwd bij activiteiten zoals balspellen en zwaar fysieke belasting. Dit strookt nog wel eens met de algemene opvatting dat een hond ruim voldoende fysieke beweging hoort te krijgen op dagelijkse basis. De proef werd door de studente op de som genomen tijdens een workshop waarin de reactiviteit van de deelnemende honden onder de loep werd genomen. De deelnemers 10 honden die allen bekend waren met reactiviteit richting andere honden. De eigenaren gaven zich op voor de workshop om meer tips te krijgen om dit gedrag in goede banen te leiden, maar wat ze kregen was veel uitgebreider dan dat. Er werd een programma opgezet voor de honden en hun eigenaren dat compleet anders was dan hun gebruikelijke dagelijkse routine. Alle deelnemende honden stonden bekend als honden met een hoog energieniveau, en de eigenaren voorzagen daarin door de honden ruim voldoende beweging te geven. Ze gaven aan soms wel meer dan anderhalf uur uit te trekken om de hond zijn dagelijkse beweging te geven, maar ontspannen waren deze momenten niet vanwege de mogelijkheden om andere honden te treffen wat probleemgedrag zou uitlokken.

Voor de workshop werd ze gevraagd het roer om te gooien. De dagelijkse portie beweging moest flink worden geminderd of zelfs helemaal afgeschaft. Hieronder werd verstaan het spelen met ballen, frisbees en dergelijke, maar ook de wandelingen en tochten waarbij de hond niet de vrijheid kreeg om op zijn eigen tempo de omgeving in zich op te nemen. In plaats daarvan werd de hond meer mentale stimulatie aangeboden zoals het oplossen van hondenpuzzels en het zoeken van voorwerpen. Ook werd de eigenaren geleerd hoe ze Tellington TTouch kunnen toepassen om de hond nog meer te laten ontspannen. De eigenaren werden bovendien ondersteund met theorie kennis over de stress signalen van hun honden. Ze leerden op welke, soms minimale signalen, ze moesten letten en wanneer ze de hond het best uit de situatie konden halen om agressie te voorkomen. Dit regime werd ingesteld voor een periode van 6 dagen, waarna de resultaten werden vergeleken. De meerderheid van de deelnemers gaf aan sceptisch te zijn, vooral het minderen van de fysieke beweging baarde veel zorgen. Hoewel slechts één deelnemer zich volledig aan het programma hield gedurende 6 dagen, waren de resultaten interessant te noemen.

Bij aanvang van de workshop was gekeken naar de stress signalen die de honden vertoonden tegenover elkaar. De meest voorkomende signalen waren blaffen en uitvallen. Ook het trekken aan de lijn, hijgen en lichaamstaal zoals een hoge staartdracht werden genoteerd. Na het programma, dat door de meeste deelnemers 3 dagen lang was gevolgd, was er een afname in alle stress signalen te zien. Het blaffen en uitvallen waren het sterkst verminderd in alle honden, maar ook de subtielere stress signalen waren verminderd bij de honden die het programma langer hadden gevolgd. Er werden drie positieve veranderingen waargenomen bij de honden: ze gedroegen zich meer ontspannen, waren beter in staat de eigenaar te gehoorzamen en commando’s op te volgen en herstelden sneller van stressmomenten. De beste resultaten werden geboekt bij de deelnemer die het hele programma had doorlopen, terwijl de deelnemer die zich slechts een dag aan het programma hield de minste verandering opmerkte.

Hoewel het onderzoek is gebaseerd op observatie in plaats van wetenschappelijke metingen, bij gebrek aan nauwkeurige meetmethodes, bevestigt dit het idee dat mentale stimulatie vaak meer voldoening en ontspanning biedt dan lichamelijke beweging. Juist bij honden die bekend staan om hun hoge energieniveau kan het aanbieden van mentale stimulatie uitkomst bieden. Doordat de hond z’n probleemoplossend vermogen en concentratie moet gebruiken zorgt dit voor voldoening, maar zonder dat het lichaam de noodzaak voelt om adrenaline aan te maken. Zo wordt de hormonale balans bewaard terwijl de hond voldoende gestimuleerd wordt. De conclusie is wellicht een inspiratie voor een grootschaliger onderzoek naar deze effecten.

Auteur

Manon van Penderen

bron

Thesis Linda Cooper