• De kracht van speuren

De kracht van speuren

Leestijd
2 minuten
Tot nu toe gelezen

De kracht van speuren

vr, 05/14/2021 - 18:43

Dat de neus van de honden vele malen beter is dan die van de mens, dat hoeven we niet meer te vertellen. Doordat ze veel meer reukcellen hebben dan mensen zijn ze in staat om hun neus in te zetten om geuren op te sporen van zelfs dagen geleden. Om deze reden worden honden ingezet bij het opsporen van vermisten, voortvluchtige criminelen of juist andere dieren. Maar speuren helpt niet alleen anderen, het is ook heel nuttig en fijn voor de hond zelf!

Het reukvermogen is het belangrijkste zintuig voor de hond. De hersenen zijn dan ook dusdanig ontwikkeld dat het geuren veel beter kan herkennen en onderscheiden dan het menselijk brein. En niet alleen de hersenen zijn toegespitst op het reukvermogen, ook de neus zelf is superieur. Het bevat honderden miljoenen geurreceptoren, waar de mens er slechts 5 miljoen heeft. Deze receptoren pikken geuren op en sturen de signalen door naar de hersenen. De hond herkent daarom veel meer geuren en is in staat om veel informatie uit deze geurvlaggen te halen.

Het oppikken én verwerken van deze informatie kost veel energie. Om een vergelijk te maken: de mens is van nature veel meer gericht op het zicht en gehoor. Een muziekconcert of een spannende bioscoopfilm geven ons nadien een voldaan, maar vermoeid gevoel. Zelfs bij weinig lichamelijke inspanning verbruiken we energie, namelijk bij het verwerken van prikkels van de zintuigen. Op een soortgelijke manier is speuren een geschikte bron van mentale stimulans voor honden. De hersenen werken hard om de boodschappen van de geurreceptoren te verwerken waardoor de hond voldaan en vermoeid raakt zonder dat hij veel lichamelijke inspanning hoeft te leveren. Sterker nog; mentale stimulans geeft meer voldoening en ontspanning dan lichamelijke inspanning zoals veel wandelen, spelen en rennen. Mentale stimulans is daarom belangrijk voor alle honden, en speuren is een heel geschikte manier om aan deze behoefte te voldoen.

Bovenstaande informatie verklaart waarom speuren met honden zo populair is. De hondensporten waarbij de hond z’n neus mag gebruiken zijn erg in opkomst, zowel recreatief als voor het daadwerkelijke praktijkwerk. Mantrailing, zweetwerk en geurdetectie zijn voorbeelden van hondensport gebaseerd op speuren. Bij mantrailing wordt gezocht naar een (vermiste) persoon. Aan de hand van een geurvlag werkt de aangelijnde hond zelfstandig een spoor uit om uiteindelijk bij de persoon uit te komen. Zweetwerk wordt ingezet om dieren op te sporen. In de praktijk betreft dit wild zoals reeën of zwijnen die na een aanrijding of tijdens de jacht gewond zijn geraakt en op de vlucht sloegen. Om het dier zo snel mogelijk uit z’n lijden te verlossen is een goede zweethond onmisbaar. Recreatief kan deze sport beoefend worden met een zweetspoor en aan het einde een stuk vel. Tenslotte is er geurdetectie, waarbij het werk van honden bij de douane en politie wordt nagebootst. Zij zetten honden in die zijn getraind om bepaalde stoffen of voorwerpen te detecteren, drugs of geld bijvoorbeeld. Maar de basis van geurdetectie is ook recreatief aan te leren en met het gebruik van veel geuren. Zo kunnen honden getraind worden om in een grote ruimte de geur van anijs of koffie op te sporen.

 

Voor al deze hondensporten zijn er in de loop der jaren trainingsgroepen ontstaan verspreid door heel Nederland en België. Maar ook zonder professionele trainer kan iedere hondeneigenaar zelf aan de slag met speuren. Voor het “do-it-yourself-speuren” is niet veel nodig namelijk, behalve wat creativiteit en voorwerpen die men al in huis heeft: een hondenriem, een snack voor de hond of een speeltje. De snack of het speeltje kan verstopt worden om de hond het te laten opzoeken. Eerst binnenshuis of in de tuin, maar om extra uitdaging toe te voegen kan dit ook buiten tijdens een wandeling. De hond heeft dan veel meer geuren te verwerken en onderscheiden, van andere honden, dieren en mensen die er eerder al liepen. Dit vergt meer concentratie van de hond, extra uitdaging dus! Nog een moeilijkheidsgraad is om een spoor uit te zetten, met een kledingstuk, speeltje of iets lekkers, en de hond pas na langere tijd het spoor te laten uitwerken. Minder verse sporen kunnen vervagen of zijn doorkruist door andere geursporen, toch zijn honden na wat training in staat om zelfs sporen van meerdere dagen geleden uit te werken. Ga je zelf aan de slag met de hond? Houd dan wel rekening met de omgeving. Pas op in gebieden waar zich wilde dieren kunnen bevinden, zeker tijdens het broedseizoen! En houd de hond altijd aangelijnd tijdens het speuren in de natuur.