• Hoog tijd om verveling bij dieren serieus te nemen
Leestijd
2 minuten
Tot nu toe gelezen

Hoog tijd om verveling bij dieren serieus te nemen

mer, 08/16/2017 - 16:36

Bij dieren, ook honden, kijken we vaak naar wat we mishandeling noemen, het onthouden van verzorging, het toebrengen van pijn of zelfs de dood. Dat zijn in het algemeen key issues in dierenwelzijn, en begrijpelijk. Maar dieren kunnen ook nog iets heel anders voelen, iets waar we snel aan voorbijgaan: verveling. Verveling wordt meestal gezien alls een typisch menselijk probleem, maar volgens Charlotte Burn (Royal Veterinary College, University of London) in het augustusnummer van Animal Behaviour, hebben vrijwel alle hogere diersoorten er eveneens last van.

“Verveling is een onplezierige emotie waarbij opwindingsniveaus onder het optimale zijn, en de motivatie om ongeveer alles aan te pakken dat ten minste anders is als de huidige situatie aanwezig is. Het komt voor als we merken dat er “niets te doen is” of dat we moe worden van steeds maar hetzelfde te doen, een soort van tijdrekken.

Verveling, aldus Burn, is veelvuldig bestudeerd in mensen, maar zelden in dieren. Om dit te veranderen kijkt ze voornamelijk naar methodes om verveling bij dieren te onderzoeken, aangezien het nu eenmaal lastig is om aan dieren te vragen. Bovendien kan het lastig zijn om verveling te onderscheiden van apathie. Burn wil dat wel, en meent vooral dat bij verveling er sprake is van een duidelijke wil en motivatie om wel iets anders en leuks te gaan doen, en bij apathie die motivatie er niet is.

Verveling is meer dan een lasdtige emotie, het kan ook bij dieren tot depressie en andere vervelende zaken leiden, zelffs zelfmutilatie. Van dieren, vooral apen, in gevangenschap is bekend dat ze hun hoofd tot bloedens toe tegen de tralies sloegen. Echter, hoe hoger het dier op de intelligentieladder staat, hoe meer verveling ook kan leiden tot zelfuitdaging, dieren die uiteindelijk zelf echt iets anders zoeken om te doen. Een bekend voorbeeld is een orang-oetan die zichzelf vlechten leerde om de vele loze uren door te komen.

Maar ook bij onze huisdieren, honden, katten etc, kan verveling optreden. Lange dagen alleen, of lange dagen zonder stimulatie. Los van de drie vaste rondjes van vijf minuten per dag.

Verveling lijkt ook erfelijk, sommige mensen vervelen zich sneller als anderen, en ook bij dieren can “boredom-proneness’ aanwezig zijn. Desondanks is verveling niet altijd puur slecht, zoals bij de orang-oetan al het geval is, “Boredom can arise when tasks are too easy or too difficult, especially if successful learning is not involved, so it encourages switching attention to more rewarding activities. Boredom might also spark creativity and innovation in animals, as in humans.”

Desondanks, daar waar verveling bij wilde dieren nauwelijks voorkomt, kan verveling bij huisdieren op lange termijn ook fenotypische gevolgen hebben. Bewezen is dat bij dieren die  nauwelijks gestimullerd worden zelfs de daadwerkelijke omvang van de hersenen kan verminderen, vooral omdat de zenuwbanen voor prikkelgeleiding verminderen. Uiteindelijk, maar dat is nog toekomstkijken, zouden nakomelingen van ondergestimuleerde dieren een soort van hersenloze zombies kunnen worden. En vooral kijkend naar broodfok bij honden is dat gevaar niet geheel ondenkbaar.

En dus is volgens Burn de tijd rijp om verveling bij dieren aan grondig onderzoek te onderwerpen. “However, given the intense distress that prolonged boredom can cause in humans, and the cognitive damage that under-stimulation can ultimately lead to, it is potentially a severe and highly prevalent animal welfare issue neglected too long. The time is ripe to embrace animal boredom as a topic of genuine scientific and moral interest, allowing us to explore the biological basis of boredom in animal models, and to evaluate interventions to combat boredom and its associated problems in humans and animals alike.”  Voor ons als diereneigenaaqr is het vooral van belang hond, kat of vogel, van vldoende stimulansen te voorzien zodat we verveling voorkomen.

bron

Bestial boredom: a biological perspective on animal boredom and suggestions for…